Blote billen

Politieke column

De Tweede Kamer is weer begonnen. Vorige week trok het stof van het lange zomerreces op. Kamerleden konden aan de bak. Eerste wapenfeit: minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) werd op het matje geroepen vanwege een onbeantwoorde schriftelijke vraag over de merkwaardige financiering van een fiscaal onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (UvA). Streamingdienst Netflix en enkele andere sponsoren betalen namelijk mee aan een onderzoeksproject over de fiscaliteit en de digitale economie. Zij fietsen daarbij hun eigen belangen vrij opzichtig het onderzoeksproject in. 

Die stoute Dijkgraaf had zijn huiswerk over die stoute universiteit niet op tijd bij het parlement ingeleverd. Het mondelinge vragenuurtje is dan kennelijk het strafbankje. Voor een handig kletsende politicus is het vragenuurtje trouwens helemaal geen straf. In een klein kwartiertje laat je boze Kamerleden stoom afblazen en beloof je nog eens goed naar de stoomtrein te zullen kijken. 

Beantwoording van een schriftelijke vraag vergt daarentegen, mits de vragen scherp zijn gesteld, wat meer departementale aandacht. Tegelijkertijd zijn de holle zinnetjes daarbij ook gemeengoed geworden. Dus ik snap ook wel dat Kamerleden zoeken naar middelen om gevraagde informatie op tafel te krijgen.

Enfin, het dubieuze Amsterdamse onderzoeksproject, en meer specifiek: de sponsoring ervan. Het lijkt op een spelletje strippokeren met de wetenschappelijke integriteit en onafhankelijkheid. Voor je het weet, sta je dan in je blote billen. Voor een universiteit niet zo handig, en dan zeg ik het netjes. Ik dacht altijd dat op universiteiten hele slimme mensen werkten. Wat een degradatievoetbal is dit zeg.

Minister Dijkgraaf beantwoordde de schriftelijke vragen alsnog luttele uren na het mondelinge vragenuurtje. Hij gaat in gesprek met de UvA. Eerlijk gezegd, geloof ik het allemaal wel. Als degradatie een feit is, valt er niet zoveel meer te winnen. Maar is dit iets voor de Tweede Kamer? 

Meer dan acht weken ligt politiek Den Haag zowat stil. Dan komt iedereen terug. Nou ja, iedereen. Fiscaal woordvoerder Idsinga (VVD) blijkt opeens zijn biezen te hebben gepakt, zonder dat hijzelf of zijn partij het vertrek toelicht. Maar goed, de rest van de fiscale woordvoerders kijkt eens naar de belastingstand van het land. Zij lopen de fiscale strontemmer langs, en dan ruikt een verdwaalde fiscale vakgroep het smerigste? Wat zegt dit eigenlijk over het parlementaire bedrijf?

Kijk even kort terug, en je ziet scheel van de fiscale wantoestanden in de Haagse stolp. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) liet werkgevers rommelen met de werkkostenregeling bij uitkering van de zorgbonus, met een te lage bonus tot gevolg. Parlementariërs genieten daarnaast zelf nog steeds een veel te hoge onbelaste vergoeding, die volgens de strikte toepassing van diezelfde werkkostenregeling helemaal niet door de beugel kan. Tom-tie-dom. 

Ook was er nog een zittend minister die niet snapte dat voor het privégebruik van zijn dienstauto een bijtelling bij het inkomen dient plaats te vinden. Zijn foutieve aangifte inkomstenbelasting werd voor kennisgeving aangenomen. En dan heb je natuurlijk nog de Belastingdienst, die volledig in strijd met de wetgeving handelt bij de inhuur van personeel. De directeur-generaal meent serieus dat je deze fiscale fraude kunt afkopen door een premie in de sociale fondsen te storten. Bij de Algemene Rekenkamer zitten ze nog bij te komen van dit Don Corleone-gedoe. Tom-tie-dom, we gaan vrolijk door.

Het is mij dus iets te makkelijk om een oliedomme fiscale vakgroep in de politieke arena als paria weg te zetten. Heel precies geformuleerd: de Tweede Kamer gaat er niet over. Terechte zorgen, leiden mijns inziens tot onterechte bemoeizucht. Want een land waar Netflix zich bemoeit met de universiteit is net zo erg als een land waar Kamerleden zich bemoeien met de universiteit.