Technische dekking

Politieke column

Het kabinet is demissionair en wordt geacht op de belastingwinkel te passen. Terughoudendheid is daarbij het devies. Tegelijkertijd is regeren natuurlijk ook niet maandenlang op je handen zitten. Stilstaand water gaat op enig moment stinken, en dat wil je ook niet. Bovendien is de Tweede Kamer allesbehalve demissionair en vol ambitie. Van box 3 pingpongden we afgelopen weken naar de aanpak van belastingontwijking. Ook is het noodzakelijk dat iemand het fiscale vestigingsklimaat weer van de stort ophaalt, want dat hebben we hoogmoedig bij het grofvuil gezet. En degene die met het schaamrood op de wangen naar de afvalverwerking moet, zit niet in de Kamer. Oftewel, het is momenteel voor de kabinetsleden een beetje balanceren tussen passief en actief zijn.

Nu het parlement vorig jaar enkele voorgenomen fiscale maatregelen heeft afgeschoten, is er een gat in de begroting ontstaan. Althans, dat wil vooral net aangetreden demissionair minister Van Weyenberg van Financiën ons laten geloven. Hij wijst paniekerig op een tekort van € 971 miljoen, vanwege onder andere het niet doorgaan van de afbouw van: (i) de vrijstelling energiebelasting voor de metallurgische en mineralogische industrie, (ii) de vrijstelling kolenbelasting duaal verbruik en (iii) de salderingsregeling voor kleinverbruikers. Jawel, het zijn drie klimaatmaatregelen. Vanuit de politieke agenda van de bewindsman was verwerping ervan een teleurstelling. Hij blijft evenwel niet in het zuur hangen, maar creëert behendig eigen zoet. Want de € 971 miljoen moet natuurlijk wel worden gedekt.

Een stelling die best nuance verdient. Het door de vorige coalitiepartijen afgesproken vermaledijde inkomstenkader wordt immers naar eigen inzichten wat doorgetrokken en als een voldongen feit aan de nieuwe Tweede Kamer gepresenteerd. Kamerleden zijn daar helemaal niet aan gehouden. Ik vind het een misleidende voorstelling van zaken. Bovendien ‘vergeet’ Van Weyenberg nog een meevaller in het lopende jaar van (eenmalig) € 3,5 miljard in box 2 te vermelden, want hij doet het voorkomen alsof deze wegvalt tegen lagere ontvangsten in latere jaren. Deze interpretatie deel ik niet, al is het maar dat het zogenoemd ‘platslaan’ van budgettaire effecten niet gespeend is van willekeur.

Van Weyenberg wil dus voor een kleine miljard euro aan belastingverhogingen doordrammen. Belastingstaatssecretaris Van Rij is kennelijk al aan het schrijven van zijn memoires begonnen, want de minister dendert doodleuk over hem heen alsof hij niet bestaat. Of Van Rij was al op de stortplaats aan het rondneuzen, dat kan natuurlijk ook. Van Weyenberg brengt het onlangs door het parlement afgeschoten voorstel tot afschaffing van de vrijstelling kolenbelasting duaal verbruik doodleuk weer opnieuw in bij het parlement. Hij toont zich daarmee een miezerige verliezer. De democratische instituties worden niet sterker van dit soort nacompetitiewetgeving.

Het verlagen van de mkb-winstvrijstelling naar 12,03% en het verlagen van de inkomensgrens van het toptarief in box 1 per 2025 zijn twee andere miezerige maatregelen. Het raakt ondernemers en hogere inkomens. Precies de doelgroepen die de D66-bewindsman wil treffen, waarmee de absentie van Van Rij pijnlijk zichtbaar wordt.

Deze linkse politieke agenda heeft niet zoveel te maken met een terughoudende opstelling. Ter maskering van zijn hyperactiviteit is een list verzonnen. De minister gooit het begrip ‘technische dekking’ als snoepgoed in de rondte. Het suggereert alsof de maatregelen niet vaststaan. Alsof het even voor de bühne is. Van Weyenberg stelt dat maatregelen die onder de technische dekking vallen in augustus opnieuw gewogen kunnen worden. Een nietszeggende toelichting. Een kabinet kan immers elke voorgenomen maatregel opnieuw wegen. Sterker, het kabinet kan ook afgeschoten maatregelen reanimeren en opnieuw voorstellen.

Technische dekking is een misleidend fabeltje van een overambitieuze demissionaire minister. Wie de belastingverhogingen terugdraait, krijgt ongetwijfeld het verwijt van verkwister. Toch kan de Kamer hiertoe besluiten. Technisch gezien dan.